Çiçekler ve Çocuklar

Çiçek yetiştirenler bilir! Çiçeğinizin ne kadar suya ihtiyacı olduğunu, gelişip büyüyebilmesi için günlük ne kadar ışık, su, toprak besini gibi değerlere ihtiyacı olduğunu bilmeniz ve çiçeğinize bu bilgiler ışığında bakım vermeniz gerekir. Aksi halde çiçeğiniz bir gün solacaktır. Bunu sadece çiçek yetiştirenler bilmesin! Bunu çocuk yetiştiren ebeveynler de bilsin! Çünkü durum çocuk yetiştirenler için de benzer. Çocuğumuzun gelişimsel olarak neye ihtiyaç duyduğunu bilmelisiniz. Bilmekle kalmayıp, bu gelişimsel olarak değişen ihtiyaçlarını, ihtiyaç duyduğu kadar ve ihtiyaç duyduğu zamanda karşılamalısınız.

Çocuklar tekrar ile öğrenir. Tıpkı bir çiçeğe her gün su verir gibi çocuğunuza vermek istediğiniz değerleri her gün vermelisiniz. Çocuğumuza iyi bir şeyi bir kere söylediğinizde hemen alacağını umuyoruz. Bazen alıyordur da. Keşke hep tek seferde öğrenseler. Fakat iş genelde böyle gitmiyor. Çocuğumuza eşyalarını yerden toplamasını bir kere söylüyoruz, ertesi gün tekrar söylüyoruz ve üçüncü gün tekrar söylediğimizde artık ses tonumuz ilk günkü kadar sakin, sevimli ve şefkat dolu olmuyor. Çünkü direnç ile karşılaştığımızı düşünüyoruz. Tabiri caiz ile evladımızın bize inat ettiğini düşünüyoruz. Oysa gelişimsel özellikleri gereği, beyin gelişimlerinin ihtiyaçları gereği çocuklar tekrara ihtiyaç duyuyor. Tıpkı çiçekler gibi çocuklar da öğrenmeleri gereken şeyi günlük düzenli olarak, aynı şefkat ve sabırla almalılar. Düşünsenize, çiçeğimize bir gün su veriyoruz ve ertesi gün tekrar yapraklarını yere serdiğini görüyoruz ve kızmaya başlıyoruz. ‘Daha dün verdim suyunu. Bin kere mi vermem gerek!’ Bu cümlenin şu versiyonu benin kendi ebeveynlik yolumda bana tanıdık geliyor ‘Sana kaç kere oyuncaklarını topla dedim, bin kere mi söylemem gerek!’

Çiçeğe gösterdiğimiz sabrı çocuğumuza neden gösteremiyoruz? Çünkü onun gelişimsel ihtiyaçlarını bilmiyoruz. Ondan beklentilerimizi belirlerken komşunun çocuğunu ya da blogger annenin çocuğunu referans alıyoruz. Oysa kendi çocuğumuzu tanıyıp, onun kendine özgü gelişimsel özelliklerini bilirsek ebeveynlik stresimiz azalacak. Emin olun!

Çocuklarla çiçeklerin bir başka benzerliği daha var. İhtiyaçları dikkate alınarak bakıldıklarında bunun karşılığını illaki veriyorlar. Sizin arzu ettiğiniz zamanda değil belki ama elbet bir gün veriyorlar. Araştırmalar ebeveyn beklentisinin çocuğun yaşamında ciddi bir etkisi olduğunu söylüyor. Yani, çocuklarımıza şefkat ve sabırla nasihat ettiğimizde bunun karşılığını alıyoruz. Kritik nokta nasihatin düzenli, sabırlı ve sizin davranışlarınızla destekleniyor olması.

Her gün aynı şefkatle, sevgiyle tekrar tekrar aynı çiçeği yeniden sularmış gibi çocuğunuza iyi şeyleri, güzel şeyleri öğretin. Bir gün bunun karşılığını alacaksınız. O bir güne gelinceye kadar birçok gün, verdiğiniz hiçbir şeyin karşılığını alamıyormuş gibi hissedeceksiniz. Fakat sabrın sonu selamet olacak.

Not: Bu yazımı çocuğunuza her gün bağlamından kopuk olarak söylenmenize referans yapmayın lütfen. Çocuğunuzun kendine has gelişimsel ihtiyaçlarına cevap veren, düzenli ve şefkatli ilgiden söz ediyorum.  

Yazar: Gelişim Psikoloğu Cihan Züleyha Aydın Özdemir